Skip to content Skip to footer

‘प्रथम सूर साधे’(संगीतातील भावप्रवाह) | पंडित रघुनंदन पणशीकर ह्यांच्याशी संवाद | संवादक : आशुतोष पोतदार

Discover An Author

  • Indian Vocalist

    Pandit Raghunandan Panshikar is one of India's leading vocalists, trained in the Jaipur-Atrauli gharana. He is the son of the renowned thespian Prabhakar Panshikar. After beginning his training under Shri. Vasantrao Kulkarni, Pandit Raghunandan Panshikar spent two decades under the tutelage of one of India’s most respected musicians, Gaansaraswati Kishori Amonkar. He is an exponent of various genres of Indian music, including abhang, ghazal, thumri, and even Carnatic music. Pandit Panshikar has performed at several prestigious venues in India and abroad, including the Sawai Gandharva Mahotsav (Pune), the Dover Lane Music Conference (Kolkata), Hari Vallabh Sangeet Sammelan (Jalandhar), Tansen Samaroh (Gwalior), and the Kesarbai Kerkar Sangeet Samaroh (Goa). He is the recipient of several awards, including the Smt. Manik Varma Puraskar (Pune), Sangeet Kala Ratna Puraskar (Patna), Prabha Atre Gaurav Puraskar, and the Pt. Ramkrishnabua Vaze Puraskar.

    पंडित रघुनंदन पणशीकर हे जयपूर-अत्रौली घराण्याचे विख्यात गायक आहेत. ते प्रसिद्ध मराठी रंगकर्मी प्रभाकर पणशीकर ह्यांचे चिरंजीव असून, त्यांनी श्री. वसंतराव कुलकर्णी ह्यांच्याकडे सुरुवातीचे संगीत-शिक्षण घेतले, आणि त्यानंतर थोर भारतीय गायिका गानसरस्वती किशोरी आमोणकर ह्यांच्याकडे दोन दशके संगीताचे शिक्षण घेतले. पंडित पणशीकर अभंग, गझल, ठुमरी, आणि कर्नाटकी संगीतासह भारतीय संगीताच्या विविध शैलींचे गायक म्हणून मान्यता पावले आहेत. पंडित पणशीकर ह्यांनी देशात आणि परदेशात, ‘सवाई गंधर्व महोत्सव’ (पुणे), ‘डोव्हर लेन म्युझिक कॉन्फरन्स’ (कोलकाता), ‘हरी वल्लभ संगीत- संमेलन’ (जालंधर), ‘तानसेन समारोह’ (ग्वाल्हेर), आणि ‘केसरबाई केरकर संगीत- समारोह’ (गोवा) इत्यादी अनेक प्रतिष्ठित कार्यक्रमांत आपली कला सादर केली आहे. पंडित पणशीकरांना ‘श्रीमती माणिक वर्मा पुरस्कार’ (पुणे), ‘संगीत कलारत्न पुरस्कार’ (पाटणा), ‘प्रभा अत्रे गौरव पुरस्कार’ आणि ‘पं. रामकृष्णबुवा वझे पुरस्कार’ अशा अनेक पुरस्कारांनी सन्मानित करण्यात आले आहे.

  • Writer, Translator, Editor and Faculty

    आशुतोष पोतदार हे नाटककार, एकांकिकाकार, कवी, कथाकार, अनुवादक, संपादक आणि संशोधक-अभ्यासक असून ते मराठी आणि इंग्रजी ह्या भाषांत लेखन करतात. त्यांची नाटक, कवितासंग्रह, अनुवाद, आणि संपादित ग्रंथ ह्या प्रकारांत सात पुस्तके प्रकाशित झाली आहेत. त्यांना अनेक पुरस्कारांनी सन्मानित करण्यात आले आहे. ते पुण्यातील फ्लेम विद्यापीठामध्ये रंगभूमी आणि प्रयोग-अभ्यास विभाग (अभिकल्प, कला आणि प्रयोग प्रशाला) येथे सहयोगी प्राध्यापक म्हणून साहित्य आणि नाटक ह्या विषयांचे अध्यापन करतात. आशुतोष हाकारा | hākārā-चे संपादक आहेत.

    Ashutosh Potdar is an award-winning Indian writer known for his one-act plays, full-length plays, poems, and short fiction. He writes in both Marathi and English and has seven published books to his credit. He is currently an Associate Professor of Literature and Drama at the Department of Theatre and Performance Studies (School of Design, Art, and Performance) at FLAME University, Pune. He is the editor of हाकारा | hākārā.

हाकारा | hākārāच्या सद्य अंकात ‘प्रवाह’ ह्या संकल्पनेच्या विविध आयामांचा शोध घेण्याचा प्रयत्न करताना आम्ही हिंदुस्थानी शास्त्रीय संगीतातील जयपूर-अत्रौली घराण्याचे विख्यात गायक पंडित रघुनंदन पणशीकर ह्यांच्याशी संगीताचा प्रवाह आणि संगीतातील प्रवाहीपण ह्याबद्दल संवाद साधला. हाकारा | hākārāचे संपादक आशुतोष पोतदार ह्यांनी साधलेल्या ह्या संवादात पंडित पणशीकर ह्यांनी त्यांच्या गुरू आणि प्रतिभासंपन्न गायिका गानसरस्वती किशोरीताई आमोणकर ह्यांचे सांगीतिक आविष्कार, त्यांच्याकडून मिळालेले गायन-संस्कार तसेच स्वतःचे गायन, आणि अनुभव ह्यांबद्दल सोदाहरण चर्चा करत संगीतातील ‘प्रवाहा’विषयी आपले चिंतन मांडले आहे. जयपूर-अत्रौली घराण्याच्या गायकीचा वैशिष्ट्यपूर्ण प्रवाह, संगीतात नवे मानदंड निर्माण करणारे किशोरीताईंचे समृद्ध आविष्करण, स्वतःचा गायनप्रवास, तसेच त्या प्रवासात अवलंबलेल्या रियाज-पद्धती, आणि समाजाच्या बदलत्या अभिरुचीबरोबर सांगीतिक प्रवासात जाणवणारी आव्हाने ह्यांबद्दल पंडित पणशीकरांनी आपले विचार मांडले आहेत. ह्या संवादाची ध्वनिचित्रफीत इथे उपलब्ध करून देत आहोत. तसेच, पंडित पणशीकरांच्या सांगीतिक प्रवासाबद्दलचे मुक्त चिंतन ऐकून प्रभा कुलकर्णी ह्यांनी लिहिलेला इंग्रजी भाषेतील लेखही सोबत देत आहोत. 

सहकार्य : राधिका जोशी, राहुल नरवणे.
संकलन : रे मिडिया अँड फिल्मस.
ध्वनिचित्रमुद्रण-स्थळ : जयपूर गुणीजनखाना, पुणे.

Post Tags

Leave a comment